1. Khái niệm mê tín dị đoan và đặc điểm nhận biết

Mê tín dị đoan được hiểu là sự tin tưởng mù quáng vào những điều không có cơ sở khoa học, phi logic, trái tự nhiên. Các hành vi phổ biến gồm bói toán, đồng bóng, cúng giải hạn, xem tướng, xem ngày giờ, yểm bùa, trừ tà…
Mê tín khác với tín ngưỡng, tôn giáo. Tôn giáo hướng con người đến điều thiện, góp phần làm phong phú đời sống tinh thần, trong khi mê tín có thể gây hậu quả tiêu cực đến sức khỏe, tài sản, tính mạng và trật tự xã hội.

2. Hành nghề mê tín dị đoan – Hiểu thế nào cho đúng?

Hành nghề mê tín dị đoan là việc kiếm sống chủ yếu bằng các hình thức mê tín như bói toán, lên đồng, cúng giải hạn, chữa bệnh bằng phù phép…

3. Dấu hiệu cấu thành tội hành nghề mê tín dị đoan

• Chủ thể: Người từ đủ 16 tuổi trở lên. Người từ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi chỉ bị truy cứu nếu gây hậu quả rất nghiêm trọng.

• Khách thể: Xâm phạm trật tự công cộng, tính mạng, sức khỏe, tài sản của người khác.

• Mặt khách quan: Thực hiện hành vi bói toán, lên đồng hoặc các hình thức mê tín khác để kiếm sống.

• Mặt chủ quan: Lỗi cố ý.

4. Hậu quả pháp lý từ hành vi hành nghề mê tín dị đoan

• Gây thiệt hại cho tính mạng, sức khỏe, tài sản hoặc gây mất trật tự công cộng.

• Nếu chưa gây hậu quả nghiêm trọng nhưng đã bị xử phạt hành chính hoặc kết án mà còn vi phạm, vẫn bị truy cứu hình sự.

5. Quy định về xử phạt và hình phạt đối với hành nghề mê tín dị đoan

5.1. Truy cứu trách nhiệm hình sự 

Căn cứ theo quy định tại Điều 320 – Bộ luật hình sự năm 2015 về tội hành nghề mê tín, dị đoan như sau:

“1. Người nào dùng bói toán, đồng bóng hoặc các hình thức mê tín, dị đoan khác đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:

a) Làm chết người;

b) Thu lợi bất chính 200.000.000 đồng trở lên;

c) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội.

3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.”

5.2. Xử phạt hành chính (Điều 15 Nghị định 158/2013/NĐ-CP)

• Phạt 3 – 5 triệu đồng đối với hành vi lợi dụng bói toán, gọi hồn, lên đồng… để trục lợi.

• Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp.

5.3. Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản

Điều 174 Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) quy định về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản như sau:

“1. Người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

a) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm;

b) Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 175 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;

c) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;

6. Kết luận và khuyến nghị

Hành vi hành nghề mê tín dị đoan không chỉ vi phạm pháp luật mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống xã hội. Để bảo vệ quyền lợi hợp pháp, người dân nên cảnh giác và báo cơ quan chức năng khi phát hiện hành vi trục lợi từ mê tín.

Đội ngũ Luật sư của chúng tôi sẵn sàng cho những tư vấn chuyên sâu hơn cũng như giải đáp những thắc mắc liên quan đến các lĩnh vực dân sự, hình sự, hành chính, thừa kế, hôn nhân gia đình, đất đai, xây dựng, lao động, kinh doanh, thương mại, hợp đồng, sở hữu trí tuệ, các vụ việc có yếu tố nước ngoài…. theo địa chỉ và thông tin liên lạc dưới đây:

PHÒNG PHÁP LÝ – VĂN PHÒNG LUẬT SƯ ĐỨC TRỌNG

Trụ sở chính	Tầng 3, Tòa nhà Thương mại TTC Plaza Đức Trọng, 713 Quốc lộ 20, Đức Trọng, Lâm Đồng.
Văn phòng tại TP. HCM	520/75 Quốc lộ 13, phường Hiệp Bình, TP. Hồ Chí Minh.
Hotline	0961 523 300
Website	luatductrong.com
Email	ls.quynhmi@gmail.com