Trẻ em là tương lai của đất nước và là đối tượng được pháp luật đặc biệt bảo vệ. Tuy nhiên, tình trạng bạo hành, ngược đãi và xâm hại trẻ em vẫn đang diễn ra, gây hậu quả nặng nề cả về thể chất lẫn tinh thần cho trẻ và ảnh hưởng trực tiếp đến trật tự, an toàn xã hội. Pháp luật Việt Nam đã quy định nghiêm ngặt về quyền trẻ em và chế tài xử lý những hành vi vi phạm nhằm bảo vệ tối đa quyền lợi của trẻ.

1. Trẻ em được pháp luật bảo vệ như thế nào?

Đối tượng: Điều 1 Luật Trẻ em năm 2016 (sửa đổi, bổ sung 2018): “Trẻ em là người dưới 16 tuổi.”

Quyền của trẻ em: Mục 1 Chương II của Luật trẻ em 2016 (sửa đổi, bổ sung 2018): 

• Điều 12-15: Quyền sống và phát triển.
• Điều 16-20: Quyền học tập và phát triển năng khiếu.
• Điều 21-29: Quyền được bảo vệ.
• Điều 30-34: Quyền tham gia xã hội, thông tin và bày tỏ ý.
• Điều 35-36: Quyền đặc biệt của nhóm trẻ em đặc thù.

Khoản 6 Điều 4 của Luật Trẻ em năm 2016 (sửa đổi, bổ sung 2018): “Bạo lực trẻ em là hành vi hành hạ, ngược đãi, đánh đập; xâm hại thân thể, sức khỏe; lăng mạ, xúc phạm danh dự, nhân phẩm; cô lập, xua đuổi và các hành vi cố ý khác gây tổn hại về thể chất, tinh thần của trẻ em.”

Điều 6 Luật Trẻ em 2016 (sửa đổi, bổ sung 2018), pháp luật nghiêm cấm các hành vi xâm hại, bạo lực, bóc lột, bỏ rơi, mua bán, kỳ thị, phân biệt đối xử hoặc cản trở việc thực hiện quyền và bổn phận của trẻ em.

Ngoài ra, khoản 1 Điều 37 Hiến pháp năm 2013 khẳng định: “Trẻ em được Nhà nước, gia đình và xã hội bảo vệ, chăm sóc và giáo dục; nghiêm cấm xâm hại, hành hạ, ngược đãi, bỏ mặc, lạm dụng, bóc lột sức lao động và những hành vi khác vi phạm quyền trẻ em.”

2. Hành vi bạo hành trẻ em sẽ bị xử lý như thế nào?

a) Xử phạt vi phạm hành chính

Theo Điều 22 Nghị định 130/2021/NĐ-CP, người có hành vi bạo lực trẻ em nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự sẽ bị xử phạt như sau:

Mức phạt:

Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với một trong các hành vi:

• Bắt nhịn ăn, nhịn uống, không cho hoặc hạn chế vệ sinh cá nhân; bắt sống ở nơi có môi trường độc hại, nguy hiểm hoặc có hình thức đối xử tồi tệ khác với trẻ em;
• Gây tổn hại về tinh thần, xúc phạm nhân phẩm, danh dự, lăng mạ, chửi mắng, đe dọa, cách ly ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ em;
• Cô lập, xua đuổi hoặc dùng các biện pháp trừng phạt để dạy trẻ gây tổn hại về thể chất, tinh thần;
• Thường xuyên đe dọa trẻ bằng hình ảnh, âm thanh, con vật hoặc đồ vật làm trẻ sợ hãi, tổn thương tinh thần.

Biện pháp khắc phục hậu quả:

• Buộc chịu chi phí khám bệnh, chữa bệnh (nếu có) cho trẻ em đối với hành vi vi phạm trên;
• Buộc tiêu hủy vật phẩm gây hại cho sức khỏe trẻ em đối với hành vi thường xuyên đe dọa trẻ em bằng các hình ảnh, âm thanh, con vật, đồ vật làm trẻ em sợ hãi, tổn hại về tinh thần

Lưu ý: Mức phạt nêu trên áp dụng đối với cá nhân vi phạm. Trường hợp tổ chức vi phạm, mức phạt tiền gấp hai lần theo khoản 2 Điều 5 Nghị định 130/2021/NĐ-CP.

b) Truy cứu trách nhiệm hình sự

Hành vi bạo hành, ngược đãi hoặc xâm hại trẻ em nếu gây thiệt hại nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, danh dự hoặc nhân phẩm của trẻ em có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015 (được sửa đổi, bổ sung năm 2017).

Tùy theo tính chất, mức độ và hậu quả của hành vi, người vi phạm có thể bị xử lý về một trong các tội danh sau:

• Điều 123: Tội giết người;
• Điều 128: Tội vô ý làm chết người;
• Điều 134: Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại sức khỏe cho người khác;
• Điều 140: Tội hành hạ người khác;
• Điều 185: Tội ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu hoặc người có công nuôi dưỡng mình.

Các tội danh này có thể bị áp dụng mức hình phạt nghiêm khắc, từ phạt tù có thời hạn đến tù chung thân hoặc tử hình tùy theo hậu quả gây ra.

3. Khuyến nghị của Văn phòng Luật sư Đức Trọng

Bạo hành, ngược đãi hay xâm hại trẻ em là hành vi vi phạm nghiêm trọng pháp luật và đạo đức xã hội, để lại hậu quả nặng nề về thể chất và tinh thần cho trẻ, đồng thời gây mất trật tự, an toàn xã hội.

Khi phát hiện hoặc nghi ngờ có hành vi bạo lực, ngược đãi, xâm hại hoặc bỏ mặc trẻ em, người dân cần:

• Báo ngay cho cơ quan Công an địa phương nơi xảy ra vụ việc để được kịp thời ngăn chặn và xử lý theo quy định;
• Liên hệ Tổng đài Quốc gia Bảo vệ Trẻ em – số 111 để được hướng dẫn, hỗ trợ, can thiệp và bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho trẻ em.

Mỗi hành động tố giác, mỗi cuộc gọi kịp thời có thể góp phần bảo vệ một cuộc đời non trẻ và ngăn chặn những bi kịch đáng tiếc xảy ra.

Đội ngũ Luật sư của chúng tôi sẵn sàng cho những tư vấn chuyên sâu hơn cũng như giải đáp những thắc mắc liên quan đến các lĩnh vực dân sự, hình sự, hành chính, thừa kế, hôn nhân gia đình, đất đai, xây dựng, lao động, kinh doanh, thương mại, hợp đồng, sở hữu trí tuệ, các vụ việc có yếu tố nước ngoài…. theo địa chỉ và thông tin liên lạc dưới đây:

PHÒNG PHÁP LÝ – VĂN PHÒNG LUẬT SƯ ĐỨC TRỌNG

Trụ sở chính	Tầng 3, Tòa nhà Thương mại TTC Plaza Đức Trọng, 713 Quốc lộ 20, Đức Trọng, Lâm Đồng.
Văn phòng tại TP. HCM	520/75 Quốc lộ 13, phường Hiệp Bình, TP. Hồ Chí Minh.
Hotline	0961 523 300
Website	luatductrong.com
Email	ls.quynhmi@gmail.com